1
پژوهشکده رانشگرهای فضایی، پژوهشگاه فضایی ایران، تبریز، ایران
2
گروه مهندسی مواد، دانشکده مکانیک، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
اجزای متحرک مکانیکی و تماس مستقیم بین سطوح در خلا بکار رفته در کاربردهای فضایی، موجب تحقیقات زیادی برای یافتن پوششهای روان کننده‌ی جامد-جامد با مقاومت به سایش از جمله پوششهای کربن شبه الماس DLC است. روش آبکاری الکتریکی از لحاظ ارزانی تجهیزات و سادگی فرایند برای تهیه فیلم‌های DLC و مواد کربنی مربوطه در حال رقابت با سایر روش‌ها است. در این پژوهش پوشش DLC به روش آبکاری الکتریکی در ولتاژهای بالا سنتز شد. انواع کربن و پیوندهای پوشش بدست آمده به روش طیف‌سنجی رامان مطالعه گردید. خواص تریبولوژیکی و ریزساختاری نمونه‌ها به وسیله آنالیزهای میکروسختی‌سنجی، آزمون سایش و میکروسکوپ الکترونی روبشی متاثر از میدان FESEM مطالعه گردید. مقدار قابل قبول پیوندهای sp3 در پوشش‌دهی کربن شبه الماس به روش آبکاری الکتریکی، در ولتاژ 470 ولت حاصل گردید. با بررسی تصاویر FESEM مشخص شد که ساختاری مشابه به گل‌کلم ایجاد شده است. سختی پوشش حاصل از روش آبکاری الکتریکی به دلیل مقدار بالای پیوندهایsp3 بالا است، به نحوی که در پوشش بهینه مقدار سختی در حدود ۱۶۰۰ ویکرز اندازه‌گیری گردید. ضریب اصطکاک پوشش DLC در مسافت های کم که مناسب لولا های فضایی با دامنه حرکت پائین است کم و قابل قبول است لیکن با افزایش مسافت، دچار افزایش چشمگیری گردید.
)